Zoe and Z.A.P : Granddaughter and professor, veteran, leader, OBE, British citizen, Polish hero … 

From the introduction to the Polish documentary on Zbigniew Alexandri Pelcyznski. (see below for computer translation)

Bohaterem filmu jest prof. Zbigniew A. Pełczyński, w młodości żołnierz powstania warszawskiego, dziś filozof polityczny, emerytowany naukowiec i działacz społeczny lub – jak to sam określa – “przedsiębiorca społeczny”. Dwukrotnie ranny w walkach w stolicy w 1944 r., na krótko przed upadkiem powstania dostał się do niewoli i trafił do obozu jenieckiego koło Bremy. Siedem miesięcy później, pod koniec kwietnia 1945 r., obóz został wyzwolony przez Amerykanów. Młody Pełczyński wstąpił do brytyjskiej armii, by dalej walczyć. Pragnął też studiować. Miał szczęście: wraz z kilkoma innymi kolegami z AK trafił na uniwersytet St. Andrews w Szkocji. Specjalizował się w filozofii politycznej, w 1951 r. przyjął brytyjskie obywatelstwo i otrzymał etat naukowy na uniwersytecie w Oksfordzie. Dobrze czuł się w Wielkiej Brytanii, cenił i lubił tamtejsze obyczaje, kulturę, ludzi. Wrósł w swoją drugą ojczyznę. Jak powiada, “zrepolonizowała” go dopiero “Solidarność”. W początkach III Rzeczpospolitej był doradcą Sejmu i URM, ale nie odniósł na tym polu wielkich sukcesów. W 1994 r. zakończyła się więc jego kariera doradcy, lecz po kilku latach intensywnej działalności w Polsce nie chciał wracać do spokojnego życia emerytowanego wykładowcy i swego domu na angielskiej wsi. Zainicjował współpracę między uczelnią w Oksfordzie i Uniwersytetem Warszawskim, stworzył system stypendialny dla studentów z Polski. W 1994 r. założył też Szkołę Liderów, która w ciągu 10 lat funkcjonowania przekroczyła granice Polski: w jej zajęciach coraz liczniej uczestniczą bowiem także młodzi ludzie z Ukrainy czy Gruzji. Celem szkoły jest kształtowanie postaw i stanu świadomości charakterystycznych dla otwartego społeczeństwa obywatelskiego, przygotowywanie młodych kadr zdolnych rządzić krajem, lokalnymi społecznościami, dużymi firmami – ludzi otwartych, kreatywnych, elastycznych, umiejących korzystać z cudzych doświadczeń. Opowieść o prof. Zbigniewie Pełczyńskim nie jest typowym filmem biograficznym, choć wiele w niej szczegółów z życiorysu bohatera, wyjaśniających, jakie wydarzenia i czynniki kształtowały jego postawę życiową, wpływały na jego wybory, skłoniły go do podjęcia określonych działań. To raczej filmowy esej, w którym losy tytułowego “lidera” stanowią punkt wyjścia do refleksji zarówno historycznych nad postawami powstańczego pokolenia, jak i tych całkowicie współczesnych, dotyczących reformy oświaty, a zwłaszcza szkolnictwa wyższego, możliwości kształtowania liderów społecznych i intelektualnych. Licznym stypendystom z Polski uniwersytet oksfordzki stworzył warunki, jakich nie był w stanie zapewnić im rodzimy uniwersytet. Losy i działalność prof. Zbigniewa Pełczyńskiego poznajemy z jego relacji, a także z wypowiedzi ludzi, którzy go znają prywatnie lub współpracują z nim: prof. Leszka Kołakowskiego, prof. Jerzego Kłoczowskiego, Bolesława Taborskiego, Timothy’ego Gartona Asha, Elizabeth Frazer, Johna Adaira, prof. Jana Krzysztofa Bieleckiego. Z kolei polscy stypendyści Oksordu i zatrudnieni na tej prestiżowej uczelni młodzi naukowcy z Polski, m.in. dr Marcin Walecki, dr Grzegorz Plebanek, dr Wiktor Maciejewski, Piotr Drag, Agnieszka Grodzińska czy Witold Czartoryski mówią o pozytywnych stronach systemu stypendialnego stworzonego przez prof. Pełczyńskiego, i ogromnych możliwościach, jakie otworzyły się przed nimi wraz z przyjazdem do Oksfordu. Absolwenci Szkoły Liderów, tacy jak Adam Krzanowski z Krosna, swoją pracą na rzecz miasta i jego mieszkańców, dowodzą natomiast praktycznej przydatności takich kursów. [TVP]

Courtesy of Google Translate:

The protagonist is prof. Zbigniew A. Pełczyński, in his youth a soldier of the Warsaw Uprising, today, political philosopher, a retired scientist and social activist or – as he describes – “social entrepreneur.” Twice wounded in the fighting in the capital in 1944., Shortly before the fall of the uprising he was captured and was sent to a POW camp near Bremen. Seven months later, in late April 1945., The camp was liberated by the Americans. Young Pełczyński joined the British army to continue fighting. Also he wanted to study. He was lucky: along with several other colleagues from AK went to the University of St. Andrews in Scotland. He specialized in political philosophy in 1951. Adopted British citizenship, and received time researcher at the University of Oxford. Well felt in the UK, valued and liked rustic customs, culture and people. He has grown into his second motherland. As he says, “zrepolonizowała” it with “Solidarity”. At the beginning of the Third Republic was an advisor to the Sejm and the URM, but did not comment on this area of great success. In 1994. So he ended his career counselors, but after several years of intense activity in Poland does not want to return to the quiet life of a retired teacher and his home in the English countryside. Initiated the cooperation between the university at Oxford and the University of Warsaw, he created a system of scholarships for students from Polish. In 1994. He founded the School of Leaders, who during 10 years of operation exceeded the limits Polish: in her classes growing numbers participate because the young people of Ukraine or Georgia. The aim of the school is to shape attitudes and awareness characteristic of an open civil society, preparation of young talent able to govern the country, local communities, large companies – open-minded, creative, flexible, able to benefit from other people’s experiences. The story of a professor. Zbigniew Pełczyński is not a typical biopic, although many of the details from the biography of the hero, explaining what events and factors shaped his attitude in life, influenced his choices led him to take certain actions. It is rather a film essay, in which the fate of the title “leader” constitute a starting point for reflection on the attitudes of both the historical insurgent generation, as well as those completely contemporary, for the reform of education, especially higher education opportunities to shape social and intellectual leaders.

Numerous Polish fellows of Oxford University has created the conditions under which he was not able to provide them with native university. Fate and activity prof. Zbigniew Pełczyński know of his relationship, as well as the statements of people who know him privately or cooperate with it: prof. Leszek Kolakowski, prof. George Kłoczowski, Boleslaw Taborski, Timothy Garton Ash, Elizabeth Fraser, John Adair, prof. Jan Krzysztof Bielecki. On the other hand, Polish scholars Oksordu and employed in this prestigious university, young scientists from Polish, among others Dr. Marcin Walecki, Dr. Gregory Plebanek, Dr. Victor Maciejewski, Piotr Drag, Agnieszka Grodzińska whether Witold Czartoryski talk about the positive sides of the scholarship system developed by prof. Pełczyńskiego, and huge possibilities opened up before them, with the arrival to Oxford. Graduates of the School of Leaders, such as Adam Krzanowski from Krosno, his work for the city and its inhabitants, demonstrate while the practical usefulness of such courses. [TVP]